Spinalna dekompresija – Trakcija ili istezanje, nekada se uglavnom koristilo u lečenju preloma i isčašenja ili deformiteta u području kičme. Nju koriste i spec. ortopedi u svom radu, recimo kod traumatskog isčašenja zgloba kuka, kao kontinuirano istezanje, koriste je zatim kod preloma recimo butne kosti sa dislokacijom, kada se istezanjem polomljenih fragmenata, kostiju- istezanjam, trakcijom fragmenti vraćaju u fiziološki položaj.
Međutim, kada pričamo o istezanju, trakciji kičme, ili spinalnoj trakciji, moramo znati da je bilo pokušaja jos iz vremena Hipokrata, da se korišćenjem različitih formi istezanja pacijent oslobodi bola u kičmi.
Od tog vremena pa do pre 25 godina u literature nalazimo različite vidove spinalne trakcije, međutim ta literatura je uglavnom nekompletna, kako u opisu tehnike, u smislu njenog trajanja, sile ili snage koja se pri tom istezanju koristila. I upravo ova razmimoilazenja dovela su do zabune i smanjila interes za korišćenje spinalne trakcije kao vida terapije.
Tek poslednjih 25 godina poraslo je interesovanje za korišćenje spinalne dekompresije, tražena su i nađena nova rešenja, konstruisani su novi, moderni aparati, tako da se “istezanje kičme” uz ostale fizikalne procedure danas koristi kao efektivni način lečenja.
Postoji više tipova spinalne dekompresije: ona može biti kontinuirana, intermitentna; prema položaju tela može biti horizontalna, vertikalna, a može se izvoditi i u vodi.
Trakcija može biti kontinuirana i obično se aplikuje više časova, može se raditi i ručno, doduše ređe u praksi ali u literature se pominje i autotrakcija koju pacijent izvodi na trakcijskoj klupi. Kao vid trakcije, postoji zatim i gravitaciona trakcija pri kojoj se uz korišćenje specijalnih traka pacijent dovodi u obrnutu poziciju, visi na glavi, visi izložen dejstvu gravitacije koja i predstavlja silu istezanja.
Trakcija se može izvoditi i u vodi, i to obično u toploj vodi, gde pored efekta istezanja imamo i koristan efekat toplote koja relaksira muskulaturu.
Svaka od navedenih trakcija ima svoje nedostatke tako da se danas u praksi najšešće koristi, zbog svojih prednosti intermitetntna trakcija, odnosno istezanja, izvlačenje na svakih nekoliko sekundi. Ovaj vid trakcije aplikuje se na “rastavljajućem stolu“ u ložaju na leđima, pacijent se fiksira pojasevima, a istezanje se vrši ritmično u kratkim vremenskim intervalima od 10 do 60 sekundi, trajanja od 10 do 30 minuta. Ovaj vid trakcije je veoma pogodan, jer smenjivanjem istezanja i popuštanja u regularnim vremenskim intervalima, sprečava ishemiju, smanjenu prokrvljenost, istegnutih mekih tkiva i lakše se podnosi.
Pri istezanju vratnog dela kičme, pri intermitetentnoj trakciji, koriste se halteri za glavu koji se postavljaju ispod brade napred, i pozadi, potiljačno. Istezanje vratnog dela kičme može se izvoditi i bez kontakta sa bradom i temporomandibularnim zglobom. Naime može se koristiti podloga, držač glave u obliku slova V na koji se postavlja vrat pacijenta. Takođe, postoji mala traka koja se stavlja na pacijentovo čelo, da bi se glava držala u stabilnoj poziciji.
Trakciju uvek treba izvoditi tako da se dobije maksimalan efekat uz optimalnu silu opterećenja. Dokazano je da se istezanjem povećava intervertebralni prostor za 1,5 do 2,5 mm, a samim tim dolazi do deblokade intervertebralnih zglobova, do istezanja ligamenata, dolazi do istezanja mišića, fibroelasticnih tkiva, poboljšava se cirkulacija, vaskularizacija.
Indikacije – discus hernia, degenerativna oboljenja kičme, kompresvne frakture u hroničnom stadijumu…
Kontraindikacije – pacijenti sa lokalnim i sistemskim bolestima zglobova, ligamenata, kostiju, mišića, TU, RA, sa vaskularnim promenama.
